Sascha Oskam: “Participatie is maatwerk”

Op 1 april jl. startte Sascha Oskam als de nieuwe manager participatie en communicatie van IRM. Zij volgt daarmee Hans Brouwer en Tom Radstaak op. Na de eerste weken van inlezen en gesprekken met IRM-collega’s interviewden we haar. Wat is haar eerste indruk? En wat is haar visie op en welke kansen en dilemma’s ziet zij bij het samenwerken aan integraal riviermanagement.

Aan de keukentafel

Sascha maakte bijna twee jaar geleden de overstap van Rijkswaterstaat Midden-Nederland naar het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW). “Ik heb zestien jaar gewerkt bij Rijkswaterstaat. Vrijwel altijd in functies en projecten waarin ik veel direct contact had met onze maatschappelijke partners en burgers en ondernemers. Onder andere als grondaankoper. Dan zit je echt aan de bekende keukentafel.”

In de functie van omgevingsmanager en projectleider werkte Sascha vervolgens mee aan een grote diversiteit van projecten en programma’s. “Ik heb alles wel gedaan: wegen, water, natuur. Verschillende werelden waar ik ontzettend veel van geleerd heb en een brede kijk heb gekregen op ons werk.”

Brede blik

Die brede blik houdt ze bij IenW in stand. “Naast mijn werk als manager participatie en communicatie bij IRM ben ik opdrachtgever van een aantal projecten. In die projecten komen ook Rijks- en regio-opgaven samen. Ik ben onder andere opdrachtgever van het project Vierwaarden bij Venlo, dat ook een IRM-pilot is. Vierwaarden is het schoolvoorbeeld van gebiedsontwikkeling: hoe vind je elkaar op projectniveau, ondanks de vele verschillende petten? Er komt zoveel samen. En dan hebben we ook nog te maken met ingrijpende nieuwe kaders en richtlijnen, zoals de nieuwe Omgevingswet en de keuze van het kabinet om water en bodem sturend te laten zijn bij de inrichting van ons land. Naast het integraal denken en werken van IRM vraagt dit alles echt een andere manier van samenwerken en afwegen.”

De combinatie van werken aan beleid binnen IRM en betrokken zijn bij de praktijk is belangrijk voor Sascha: “De wisselwerking houdt me scherp op zaken die er echt toe doen. Zowel op het gebied van onze opgaven als op hoe we samenwerken als Rijk en regio en welke belangen er spelen. Vanuit mijn beleidsrol helpt het om mee te kunnen denken over hoe we beleid zo praktisch mogelijk kunnen maken. En de gesprekken die ik op projectniveau voer over welk beleid nodig is en welke kaders dat moet bieden geven weer heel andere aanvullende informatie.”

Waardevolle inzichten

Als manager participatie en communicatie start ze in een interessante periode: “we zitten midden in het verwerken van de reacties op het Ontwerp Programma IRM. Als nieuwkomer bij IRM geeft mij dit een waardevol inzicht in wat er leeft. In zowel de zorgen en kritische noten van partijen die betrokken zijn bij IRM en/ of door onze plannen worden geraakt als kansen die zij zien voor het vervolg.”

Veel ingediende zienswijzen bevatten suggesties voor het vervolg. IRM neemt deze mee in het werkplan 2024 – 2026. “De zienswijzen die wensen en tips bevatten voor de participatie en communicatie neem ik natuurlijk ook mee in de plannen die we maken voor deze volgende IRM-fase”, licht Sascha toe. “In het werkplan IRM nemen we ambities en eerste denkrichtingen op die we daarna verder uitwerken in een plan van aanpak participatie- en communicatie. Dit plan stellen we op in nauw overleg met de Deltaprogramma’s Rijn en Maas. En met inbreng van de kernteamleden van IRM. Zij kennen de behoeften en mogelijkheden van hun achterban als geen ander. Bij de uitvoering van het plan willen we zoveel mogelijk aansluiten bij bestaande regionale structuren.”

“Deel de afwegingen die je maakt”

Bij IRM is Sascha zich nog volop aan het inwerken. Haar visie op participatie in het algemeen met eerste gedachten over toepassing bij IRM deelt ze echter graag. “Ik vind het ontzettend belangrijk onze omgeving continu te betrekken. Daarvoor kijk je per stap in het proces en per product wie kan bijdragen en wie de consequenties gaat ervaren. Dat zal bij IRM niet anders zijn. Bij het Rijk zit bijvoorbeeld heel andere kennis dan in de regio. Het is daarnaast belangrijk om tussenresultaten in breder verband te toetsen.”

“Verder vind ik het essentieel om betrokkenen en belanghebbenden constant mee te nemen in wat we doen: welke keuzes maken we met welke afwegingen. Wat hebben we gedaan met inbreng van partneroverheden en maatschappelijke partijen? Ik ben als omgevingsmanager altijd heel open en transparant. We hoeven het niet altijd eens te zijn met elkaar. Maar door iedereen goed mee te nemen creëer je wel de mogelijkheid dat er begrip is. En ook over dingen die we niet weten moet je open zijn vind ik. We zitten immers in een tijd waarin iedereen aan het zoeken is. Het helpt dat te delen.”

“Tot slot biedt het Praktijknetwerk IRM natuurlijk een prachtig platform om kennis en leerervaringen met elkaar te delen. Het Praktijknetwerk is echt iets dat ik samen met de programmabureaus Rijn en Maas verder wil brengen en volop wil benutten. Daar komt zoveel deskundigheid samen: rivier- én gebiedskennis en inzichten uit de praktijk.”

Participatie door Rijk en regio

Binnen IRM werken Rijk en regio nauw samen. Sascha is hier heel duidelijk over: “Dat geldt ook voor de participatie en communicatie. De Deltaprogramma’s Maas en Rijn die binnen IRM de regio vertegenwoordigen hebben een heel ander netwerk dan een ministerie. Dat willen we natuurlijk benutten en bovendien willen we partijen niet overvragen dus moeten we samen aan de slag en processen goed afstemmen en stroomlijnen. Er speelt zoveel in het rivierengebied, ook buiten IRM. Bij de Deltaprogramma’s Maas en Rijn komt dit mooi samen.”

Vragen of suggesties?

De komende periode staat voor Sascha in het teken van verder inlezen en vooral volop in gesprek met partners en betrokkenen van IRM. “Belangrijke input voor de participatie- en communicatiestrategie die we gaan ontwikkelen. Ik kan in zo’n korte tijd helaas niet iedereen persoonlijk spreken. Heb je vragen aan of suggesties, mail me dan: info@bouwplaatsirm.nl of geef het mee aan een van de kernteamleden met wie we zeer regelmatig overleg hebben.”