Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard

Het gebied Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard is een uiterwaardengebied ter hoogte van Dieren en Doesburg aan de IJssel. De uiterwaarden van deze gebieden liggen in een uniek gebied waar wandelaars en fietsers genieten van de natuur, de landgoederen en het boerenlandschap.De provincie Gelderland en het Rijk laten in samenspraak met de gemeenten, het waterschap en lokale partners, waaronder de landgoederen, Natuurmonumenten, LTO en Vitens een MIRT-onderzoek uitvoeren voor de Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard. Adviesbureau Antea Group heeft opdracht gekregen om het onderzoek uit te voeren. Met dit MIRT-onderzoek zijn alle opgaven, ambities en initiatieven voor dit gebied verkend. Het betreft de volgende IRM-thema's:

• het tegengaan van de bodemerosie van de IJssel
• het verruimen van de afvoercapaciteit
• het verbeteren van de waterkwaliteit
• de aanpak van scheepvaartknelpunten

Maar ook de verduurzaming van de landbouw, natuurontwikkeling, zandwinning en de aanpak van verdroging. De samenhang is in beeld gebracht en de dilemma’s en uitdagingen zijn beschreven. Als vervolgstap zal een keuze worden gemaakt voor een aanpak en een visie hoe het gebied verder te ontwikkelen. Deze aanpak levert informatie op hoe een veelomvattende IRM opgave in samenhang met andere opgaven en ambities en met betrokkenheid van het gebied invulling kan krijgen.

HFO ook IRM-pilot

Naast het literatuuronderzoek dat is uitgevoerd zijn in twee rondes de belangrijkste stakeholders (overheids-) organisaties, belangenorganisaties en andere belanghebbenden in het gebied geconsulteerd. Waar onder ook eigenaren, gebruikers en andere belangengroepen. Verder is ook het gebied geïnformeerd en geconsulteerd. Zij konden vanaf oktober 2020 een initiatief of project inbrengen. Het MIRT-onderzoek heeft tot doel opgaven, initiatieven en kansen in de Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard te inventariseren. Daarvoor wordt ook het gebied geconsulteerd voor initiatieven en ambities die aansluiten op deze opgaves.
Het adviesbureau onderzoekt welke opgaven en initiatieven met als scope tot 2030 en een doorkijk tot 2050 in samenhang uitgewerkt kunnen worden en welke dilemma’s zich daarbij wellicht voordoen. We onderzoeken hoe we kunnen anticiperen op mogelijke keuzes IRM en hoe we deze kunnen vertalen naar een integrale gebiedsvisie en adaptieve gebiedsagenda. De inventarisatie met een analyse en advies voor het vervolg is medio 2021 beschikbaar.

Dit willen we van elkaar leren

Bodemerosie en afvoercapaciteit:

• Welke invloed hebben bodemligging, sedimenthuishouding en afvoercapaciteit op de scheepvaart, de rivier en natuur en landbouw in de uiterwaarden?
• Op welke manier kan de bodemerosie van de rivier worden tegengegaan en de afvoercapaciteit beter gegarandeerd?

Samenwerking binnen IRM:

• Hoe wordt de samenwerking vormgegeven binnen IRM, specifiek ten aanzien van gemeenten en private partijen (zoals landgoederen)?
• Hoe kun je zorgen dat iedereen aangehaakt is en participatie van betrokken burgers is geborgd?
• Rekening houdend met de verschillende schaalniveaus (systeem-lokaal) die in een gebied samenkomen.

Proeftuin NKA IRM:

• Binnen deze leervraag gaat het om het uitvoeren van onderzoek (proeftuin) om opties en keuzes ten aanzien van het riviersysteem van de IJssel uit te werken naar in scenario’s. Dit ter voorbereiding op het NKA proces van IRM.

Wat hebben we al geleerd?

In het Ontwerp Programma IRM staat vermeld dat er nieuw beleid ontwikkeld wordt voor bodemligging en afvoercapaciteit. Voor HFO zijn er op basis van deze te maken keuzes eerste scenario’s met maatregelen verkend. Hierdoor is meer inzicht verkregen in de betekenis en uitwerking van deze keuzes. Ook is er beeld ontstaan over de mogelijke consequenties in de toekomst voor bijv. het ruimtegebruik in het gebied. Deze ‘vingeroefeningen’ hebben nog niet geleid tot concrete maatregelen.

Planning

• Het Mirt-onderzoek is september 2020 gestart
• Eind april 2021 afronding inventarisatie-onderzoek met een rapportage
• De inventarisatie met een analyse en advies voor het vervolg is medio 2021 beschikbaar gesteld
• Het eindadvies wordt in het voorjaar van 2024 uitgebracht

Meer informatie:

Voor meer informatie ga naar: Onderzoek naar Havikerwaard, Fraterwaard en Olburgerwaard (gelderland.nl)