Dat klopt. De groei van het aantal huishoudens langs de Maas vindt met name plaats in de steden: Maastricht, Roermond, Venlo, Boxmeer en Cuijk. Daarbuiten is de groei beperkter, zeker voor Midden-Limburg. Hierbij is het wenselijk dat de verstedelijking plaatsvindt op een plek die toekomstbestendig is. Dat wil zeggen dat verstedelijking de rivier niet ‘in de weg zit’ bij mogelijke maatregelen in de toekomst. Er moet ruimte beschikbaar blijven voor rivierverruiming of dijkversterking en risico’s bij overstromingen moeten niet verder worden vergroot.

Hier moeten we onderscheid maken tussen Vlaanderen en Wallonië. Het drinkwater in Wallonië wordt voor ongeveer 75% geproduceerd uit grondwater. Daarnaast haalt het een deel van het drinkwater uit 4 stuwmeren van zijbeken van de Maas. De Maas wordt dus niet (direct) benut voor drinkwaterwinning. Voor Vlaanderen geldt dat 43% van het drinkwater uit oppervlaktewater wordt gewonnen, de rest uit grondwater of aangevoerd uit Wallonië.

Grondwater wordt met name in het oosten van Vlaanderen gewonnen, richting de zee is dit vaak niet mogelijk. Het oppervlaktewater wordt via de Schelde, IJzer en Maas (via het Albertkanaal) aangevoerd. De toevoer vanuit de Maas is de belangrijkste, omdat ze vrijwel de volledige drinkwater behoefte van Antwerpen voorziet en voor ongeveer de helft van het drinkwater van verschillende steden zoals Gent.

Download meer informatie over drinkwaterwinning in Vlaanderen (pdf)

Van de vervanging en renovatie opgaven zijn we op de hoogte en deze staan ook als zodanig ingetekend in onze Opgavenkaarten.

Aanvullende toelichting vraag: In de praktijk is delfstoffenwinning altijd al een middel om andere gewenste ruimtelijke ontwikkelingen te realiseren, zoals natuurontwikkeling, hoogwaterveiligheid en recreatie.

Antwoord:

De grootste mogelijkheden waren er langs de Grensmaas. Als de winning hier binnen enkele jaren ophoudt dan zijn de overgebleven mogelijkheden in de Zuidelijke Maasvallei gekoppeld aan kleinere vergravingen. De reden hiervoor is dat er simpelweg weinig andere opties zijn: langs de Plassenmaas is het meeste dat er te winnen viel immers al gewonnen. Het traject van Eijsden tot Borgharen is voor een groot deel stedelijk gebied waar we niet kunnen winnen.

Van de grens tot aan Maastricht zijn er nog mogelijkheden. Ook hier geldt, net zoals voor de Noordelijke Maasvallei dat het landschap zeer karakteristiek is en grootschalige vergravingen daarom vaak niet passend (meer) zijn.

Op andere trajecten zijn meer delfstoffenwinning mogelijkheden vanwege aanwezige delfstoffen en passendheid in het landschap. Het gaat dan om de Bedijkte Maas en delen van de Rijntakken. Hierdoor kunnen we voorzien in de grote bouwopgave (en vraag naar grondstoffen) die er is in Nederland.

De peilfluctuaties in de Maas worden veroorzaakt door waterkrachtcentrales in Wallonië. Als deze installaties worden ingeschakeld komt er plotseling veel water vrij, omdat er een relatief grote hoeveelheid water nodig is voor de werking van de turbines. Hier worden echter niet de gevolgen van ondervonden, omdat de rivier geheel gestuwd is in België. Pas in Nederland op het ongestuwde deel (de Grensmaas), zijn de gevolgen te zien.

Bij de Maasplassen geldt dat er intensieve recreatie plaatsvindt, zowel qua hoeveelheid recreatie en vorm (denk aan motorboten etc.). Voor het gehele gebied kunnen die functies prima naast elkaar bestaan. Integraal betekent niet alles op dezelfde plek maar een goede afweging in het rivierengebied als geheel. Lokaal kan het nodig zijn om zonering aan te brengen om conflicten te voorkomen, tussen bijvoorbeeld natuur, die gebaat is bij rust en intensieve recreatie, waar het juist om reuring gaat.