De grote renovatie en vervangingsopgave is bij ons in beeld en staat ingetekend op de opgavenkaarten. In het beeld komt het minder nadrukkelijk naar voren maar het staat wel in de kaarten. Verschillende * symbolen geven weer waar renovatie en vervanging plaatsvindt aan sluizen, bruggen en stuwen.

Dit is een vraag die bij ons maar ook bij het Deltaprogramma Zoetwater aan de orde is. Op dit moment is het al zo dat de grootste zoetwaterbuffer van Nederland, het IJsselmeer, gevoed wordt door het Rijnsysteem en dat deze buffer aan belang zal winnen in de toekomst. Voor drinkwaterwinning of voor inname in het regionale systeem van Noord-Holland en Friesland. Gezien de mindere kwaliteit van het Rijnwater zal de Maas echter voor grote delen van Nederland cruciaal blijven voor de drinkwatervoorziening.

Om ook in droge tijden de beschikbaarheid over voldoende water te houden zal het gehele systeem het water trager moeten afvoeren. De focus ligt dan met name op het regionale watersysteem waar water nu onvoldoende wordt gebufferd. Door water vast te houden wordt de watervraag in droge perioden minder hoog en worden juist piekbelastingen verkleind.

Dit is met name voor trekvissen van belang, omdat vissen zo de de mogelijkheid hebben om op verschillende punten over te steken van Waal naar Maas en vice versa. Voor het creëren van ecologische corridors tussen de PAGW-stapstenen (PAGW = Programmatische Aanpak Grote Wateren) is het noodzakelijk om niet alleen over langs maar juist ook via water deze verbindingen te leggen. Nu hebben vissen alleen bij de Biesbosch een verbinding tussen beide rivieren. In het kader van een MIRT-pilot naar Sint-Andries, in combinatie met Alem, wordt het vraagstuk van de verbinding meegenomen in de afwegingen.

Dat is een goede vraag, mede gezien de problematiek die speelt bij het project ‘Over de Maas’. Ten eerste moeten we opmerken dat het minder diep maken van delfstoffenwinningsplassen geen doel moet zijn, maar een manier om voldoende ecologische waarde te maken. Diepe plassen van zo’n 10-15 meter hebben ook een voordeel, namelijk dat ze niet veel opwarmen in de zomer, altijd water bevatten en dat vis er voldoende schuilmogelijkheden heeft. Zijn plassen dieper, dan heeft dit echter weinig ecologische meerwaarde.

Ook gaat het niet alleen om verondiepen, maar is het doel om een grilliger verloop van de bodem te creëren zodat verschillende soorten planten en dieren een plek hebben. Bij het maken van nieuwe natuur is bodem vreemd materiaal, bijvoorbeeld, bouwafval, niet gewenst. Grond en slib met dezelfde achtergrondwaarden (vervuiling) als de locatie zelf kunnen we wel gebruiken.

Het volledig verwijderen van stuwen geeft veel problemen voor de scheepvaart en de waterbeschikbaarheid. Als strategische keuze hebben wij opgenomen dat nevengeulen langs de stuwen een mogelijkheid zijn om vispassage te verbeteren en de barrières in de rivier te verkleinen. Dit is wat ons betreft een serieuze optie omdat de negatieve effecten voor de scheepvaart een stuk minder zijn.

Voor de Maas zien wij dat het waterverdelingsvraagstuk het grootste lange termijn probleem is. Waterveiligheid heeft van oudsher veel aandacht en is goed geborgd. Voor waterbeschikbaarheid zijn de opgaven recenter en pleiten wij ervoor dat er meer water wordt geborgen in het regionale systeem. Daarnaast moeten we verdere erosie van de rivier voorkomen, wat namelijk een verder drainerende werking heeft en verdroging verergert. Er is kortom veel aandacht voor droogte binnen Beeld op de Rivieren en IRM.